Kohëve të fundit me të madhe po lejohet Eutanazia, siç quhet juridikisht ‘vrasje e mëshirshme’, apo ndërhyrje e qëllimshme e ndërmarrë me qëllimin e vetëm të përfundimit të një jete.

Këtë gjë, tashmë e ka lejuar Kanada. Por, a duhet kjo të lejohet edhe në Kosovë, për këtë kanë shprehur qëndrimet dhe mendimet e tyre, përfaqësues të institucioneve shëndetësore, të institucioneve fetare, përfaqësues të Organizatës Botërore të Shëndetësisë dhe qytetarë.

Sipas tyre, legalizimi apo jo i eutanazisë varet nga vetë shtetet nëse dëshirojnë ta bëjnë një gjë të tillë apo jo.

Juridikisht, një “vrasje e mëshirshme” ose Eutanazia është e konsideruar si vrasje kriminale dhe përdoret shpesh si sinonim i vrasjes të kryer me kërkesë të bërë nga pacienti.

Megjithatë, diskutimi rreth Eutanazisë, është midis kundërshtarëve të saj që e quajnë atë si vetëvrasje vullnetare, ose si vrasje të paqëllimshme.

Kjo temë, për drejtorin ekzekutiv të Institutit Kombëtar të Shëndetit Publik, dr. Naser Ramadanin, akoma nuk është diskutuar ende.

Kjo çështje nuk është diskutuar ende në mënyrë multidisiplinore në qarqet e sistemit shëndetësor, dhe padyshim që kërkon qasje multidisiplinore të shkencave mjekësore, filozofike, religjioze sociologjike antropologjike”, ka deklaruar për Kosova.info, dr. Ramadani.

Kurse, për përfaqësuesin e Organizatës Botërore të Shëndetësisë, në Kosovë, Skënder Syla, gjithkund në botë ka mendime pro et contra, prandaj sipas tij, kjo temë është mirë të diskutohet në debate të Odës Mjekësore.

“Eutanazia është një çështje komplekse nga shumë pikëpamje : morale, etike, religjioze, filozofike etj. Legalizimi apo jo i eutanazisë varet nga vetë shtetet nëse dëshirojnë ta bëjnë një gjë të tillë apo jo. WHO/OBSh nuk ka rekomandime mbi këtë çështje”, ka thënë për Kosova.info. dr. Syla.

Sidoqoftë, ai ka shtuar se WHO/OBSh thekson që kujdesi aktiv për pacientët, sëmundja e të cilëve nuk reagon ndaj mjekimit, kontrollimit të dhimbjes, apo simptomave të tjera, si dhe problemeve psikologjike, sociale dhe shpirtërore, është i rëndësisë së veçantë.

Në anën tjetër, përfaqësuesit e institucioneve fetare, kanë theksuar për Kosova.info, se përderisa ne nuk e krijojmë vetveten, atëherë, sipas tyre ne nuk i zotërojmë as trupat tanë.

Mustafë Havolli, nga Bashkësia Islame e Kosovës, ka thënë se shenjtëria e jetës njerëzore padyshim është vlera themelore sipas mësimeve të KURANIT. Nga këtu, sipas tij, islami ia ndaloi çdo individi e ekspozimin tij me rreziqet qetë çojnë në shkatërrimin e vetes, sikurse u ndaloi dhe vetëvrasjen.

“Pra Islami nuk e pranon vetëvrasjen si të drejtë. Përderisa ne nuk e krijojmë vetveten, ne nuk i zotërojmë trupat tanë. Ne na janë besuar për t’u kujdesur për ta, për t’i ushqyer, për t’i ruajtur dhe për t’i mbrojtur. Zoti është pronari dhe dhënësi i jetës dhe të drejtat e Tij për dhënie dhe marrje nuk duhet të shkelen. Përpjekja për të vrarë veten është krim në Islam, si dhe mëkat i rëndë. Kurani thotë: “Dhe mos e vritni veten (dhe njëri-tjetrin)! Allahu, me të vërtetë, është i Mëshirshëm me ju.”(Kurani 4:29).“Mos i çoni vetët tuaja në shkatërrim me duart tuaja.”(Kuran 2:195)”, ka cituar Havolli.

Sa i përket normave islame në sëmundje e mjekësi, ai ka thënë se këto formësojnë një edukim shpirtëror dhe të sjelluri, që i ngre moralin të sëmurit dhe ia forcon atë duke e vendosur atë në qendër të vëmendjes së familjes dhe shoqërisë.

“Islami e udhëzon këdo që viziton një të sëmurë, qoftë dhe nëse janë prerë shpresat për shërimin e tij, që t’i flasë e japë kurajë me shpresë se mund të shërohet një ditë. Profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) thotë: “Kur ta vizitoni një të sëmurë, jepini shpresë që do të jetojë. Me të vërtetë kjo nuk zmbraps gjë, por e kënaq të sëmurin”, citon Havolli.

Ai ka shtuar se është e urryer fetarisht që myslimani të dëshirojë vdekjen për shkak të varfërisë, sëmundjes sado që të jetë e shoqëruar me dhimbje , apo ndonjë fatkeqësie që mund ta ketë goditur.

“Një grup transmetuesish transmetojnë nga Enesi se profeti (paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të) ka thënë: “Mos ta dëshirojë ndokush nga ju vdekjen për një dëm-fatkeqësi që e ka goditur. Nëse e sheh të domosdoshme, le të thotë: O Zot, më jep jetë për aq sa jeta është në të mirën time dhe më vdis mua, nëse vdekja është më mirë për mua”, ka cituar Havolli.

Si përfundim, Havolli ka thënë se ‘vrasja e mëshirshme” është e ndaluar ne fenë Islame dhe në të njëjtën kohë, ky është mendimi i të gjithë dijetarëve mysliman. Andaj ai ka shtuar se prej këtu as një shtet , prej shteteve myslimane nuk e ka lejuar Eutanazinë.

Ndërkaq, pastor Femi Cakolli, duke folur për çështjen e Eutanazisë, dhe duke u bazuar në shkrimin e Shenjtë – Bibla, citohet se Zoti është autori i vetëm i jetës (Job.33:4), dhe Ai ka po ashtu i vetmi përgjegjësinë dhe vullnetin t’i marrë jetën dikujt (Job.2:10).

“Zoti ka urdhëruar për një jetë morale dhe bindje ndaj ligjit, dhe kur qytetarët i shkelin ligjet, ata e meritojnë vdekjen me anë të gjykimit nga ana e shtetit. Në raste të tjera secili që merr jetën e tjetrit do të bëhet fajtor dhe po ashtu edhe ai vetë meriton vdekjen (urdhri i Zotit thotë “mos vraj” Ek.20:13). Edhe njeriu që vret vetveten do të përgjigjet në gjykimin e qiellit për këtë. Bibla thotë se ne duhet t’i bindemi më shumë Perëndisë sesa njeriut (Vep.5:29)”, citohet Cakolli, për Kosova.info.

Ai ka shtuar se Eutanazia shpesh përkufizohet si “vrasja e mëshirshme”, “vdekja e asistuar”, “ndihmëtari i vdekjes”, “përfunduesi i vuajtjeve të mia” etj.

“Në cilindo rast këtu kemi të bëjmë me vrasje në fakt, dhe nuk ka rëndësi nëse është kërkuar, nëse diku është bërë ligjore. Ka vende sikurse Gjermania, që eutanazia është legale. Ka edhe vende të tjera që në disa e aplikojnë këtë. Ka plot të krishterë që e kërkojnë këtë shërbim nga mjekët në emër të çlirimit ose dhënies fund të vuajtjeve ose privimit nga përjetimi i frikës së vdekjes apo vetë vdekjes”, ka thënë ai.

Megjithatë, qytetarët kanë mendime të ndryshme sa i përket lejimit apo jot ë Eutanazisë në Kosovë.

Sipas, Bekim Sylejmanit, ende është herët që të lejohet Eutanazia në Kosovës, sepse siç ka thënë ai, populli nuk është i gatshëm për një gjë të tillë.

Ai ka shtuar se, fillimisht institucionet relevante duhet të organizojnë debate publike me qytetarët e Kosovës, në mënyrë që ata të jenë të gatshëm për të dhënë mendimin e tyre se a duhet të jetohet Eutanazia në Kosovë.

Kurse, Albulena Berisha, ka shprehur qëndrimin e saj pro lejimit të Eutanazisë në Kosovë, pasi që, sipas saj në të shumtën e rasteve është një ndihmë e madhe që njerëzit të shkojnë të qetë dhe pa dhimbje në jetën e amshuar.

Ajo ka thënë se ka shumë raste, kur pacientët mbesin në një gjendje të vështirë shëndetësore, prandaj një gjë e tillë do të ishte lehtësim për ta, për të përfunduar jetën e tyre pa dhimbje. /Kosova.info/